Douglas C-47 Dakota

Tο πιο διάσημο στρατιωτικό μεταγωγικό αεροσκάφος όλου του κόσμου

Φωτογραφία από το αρχείο του Προέδρου

Το Douglas C-47 Dakota είναι χωρίς αμφιβολία ένα από τα πιο επιτυχημένα αεροσκάφη στην ιστορία. Έγινε το πιο διάσημο στρατιωτικό μεταγωγικό αεροσκάφος όλου του κόσμου. Χρησιμοποιήθηκε ευρέως από τους Συμμάχους κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και στη συνέχεια σε όλο τον κόσμο από τις Πολεμικές Αεροπορίες και τις πολιτικές αεροπορικές εταιρείες.  

Το Douglas C-47 Skytrain ή Dakota είναι Αμερικανικό στρατιωτικό μεταγωγικό αεροσκάφος. Το C-47 είναι μια στρατιωτική έκδοση του αεροσκάφους DC-3, το οποίο πέταξε για πρώτη φορά το 1935 και χρησιμοποιήθηκε εκτενώς στη συνέχεια από τις αεροπορικές εταιρείες της Αμερικής. Αναγνωρίζοντας τις μεγάλες δυνατότητες του DC-3 οι Ηνωμένες Πολιτείες (Army Air) καθόρισαν μια σειρά από αλλαγές που απαιτούντο για να γίνει το αεροσκάφος αυτό κατάλληλο για στρατιωτική χρήση.

Στις αλλαγές αυτές συμπεριλαμβάνονταν η αντικατάσταση των κινητήρων με πιο ισχυρούς, η αντικατάσταση των θέσεων αεροπορικής εταιρείας με καθίσματα χρησιμότητας κατά μήκος των τοίχων,   ισχυρότερη οροφή και η προσθήκη μεγάλων θυρών φόρτωσης. Η στρατιωτική αυτή παραλλαγή ονομάσθηκε C-47 "Skytrain" στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Τα πρώτα C-47D πρωτοπέταξαν το1940 . Οι παραδόσεις των πρώτων αεροσκαφών στις Ηνωμένες Πολιτείες, άρχισαν τον Οκτώβριο του 1941. Όταν η παραγωγή τους σταμάτησε είχαν τελικά κατασκευασθεί 10692 αεροσκάφη ( ένα αξιοσημείωτο νούμερο).

Το C-47D είναι δικινητήριο μεταγωγικό αεροσκάφος και εκτέλεσε αποστολές μεταφοράς προσωπικού, υλικών, καθώς και ρίψεις αλεξιπτωτιστών και εφοδίων σε πολλά πεδία μάχης. Στην διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου τα C-47 χρησιμοποιήθηκαν από τις αεροπορικές δυνάμεις πολλών χωρών για την μεταφορά στρατιωτών, φορτίου και τραυματιών.

Η Βρετανία πρώτη χρησιμοποίησε τα Ντακότα για να ρίξει μια ταξιαρχία αλεξιπτωτιστών στη Βόρεια Αφρική το Νοέμβριο 1942. Η πρώτη μεγάλης κλίμακας χρησιμοποίηση των C-47 ήταν τον Ιούλιο του 1943 όταν έριξαν περίπου 4.000 αλεξιπτωτιστές για την υποστήριξη της συμμαχικής απόβασης στη Σικελία. Στη συνέχεια ακολούθησαν οι μαζικές ρίψεις αλεξιπτωτιστών (60.000) και αερομεταφερόμενου φορτίου για την υποστήριξη της συμμαχικής απόβασης στη Νορμανδία τον Ιούνιο του 1944 με   τη χρήση περίπου 1000 C-47 σε 60ώρες.

Μετά το πέρας του πολέμου, πολλά C-47D συνέχιζαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην Αμερικάνικη Αεροπορία και η συμβολή τους σε πολεμικές επιχειρήσεις ήταν τεράστια. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν ο ανεφοδιασμός από αέρος του Βερολίνου κατά τη διάρκεια του Σοβιετικού αποκλεισμού το 1947 και ο πόλεμος της Κορέας. Τα C-47 από τη Βρετανική αεροπορία πήραν το όνομα Dakota, όνομα με το οποίο το αεροσκάφος έγινε γνωστό σε ολόκληρο τον κόσμο.

Από το 1947 η τότε Ελληνική Βασιλική Αεροπορία (EBA) άρχισε να παραλαμβάνει αεροσκάφη C-47 από τα αποθέματα της Αγγλίας και της Αμερικής. Συνολικά ή Ελλάδα πήρε 88 αεροσκάφη C-47. Με τα αεροσκάφη αυτά εξόπλισαν τις 355 και 356 Μοίρες Τακτικών Μεταφορών στην Ελευσίνα. Τα C-47 χρησιμοποιήθηκαν στον εμφύλιο πόλεμο για μεταφορές και σαν βομβαρδιστικά.

Από τον Νοέμβριο του 1950 η Ελλάδα συμμετέχειστον Πόλεμο της Κορέας. Στα πλαίσια αποστολής των Ηνωμένων Εθνών στη Νότια Κορέα η Ελλάδα συμμετέχει με το 13ο Σμήνος Μεταφορικών Αεροσκαφών. Το Σμήνος   αποτελείτο από οκτώ αεροσκάφη C-47 Dakota και 67 αξιωματικούς και οπλίτες. Μέχρι το Μάιο του 1955 το 13ο Ελληνικό Σμήνος πραγματοποιεί 2.916 πολεμικές αποστολές μεταφοράς προσωπικού, αιχμαλώτων και εφοδίων, συλλογής πληροφοριών και μεταφοράς τραυματιών, κάτω από δυσμενέστατες συνθήκες, μεταφέροντας συνολικά 70,568 επιβάτες, 9.243 τραυματίες και καταγράφοντας 13.777 ώρες πτήσης. Τα πληρώματα που συμμετείχαν στον Πόλεμο της Κορέας διακρίθηκαν για την τόλμη και την αποφασιστικότητα τους,   Οι απώλειες του ελληνικού σμήνους στη Νότιο Κορέα ανήλθαν σε 12 άτομα και τέσσερα αεροσκάφη. Τα αεροσκάφη έφεραν τετράχρωμη παραλλαγή τύπου "Βιετνάμ". Τον Ιούλιο του 1960 ένα κλιμάκιο με δύο αεροσκάφη Dakota C-47 έλαβε μέρος στη διάσωση του Ελληνικού στοιχείου από το Κονγκό.

Η Αμερικανική Αεροπορία (USAF) συνέχισε να χρησιμοποιεί το C-47 κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Βιετνάμ σε διάφορους ρόλους. Η Καναδική Αεροπορία χρησιμοποίησε το C-47 σε ρόλο έρευνας και διάσωσης τις δεκαετίες του 1940 και 1950.  

Σήμερα 3 αεροσκάφη εξακολουθούν να βρίσκονται σε πτητική κατάσταση και υπηρετούν στο 355.1 Σμήνος Τακτικών Μεταφορών «Άτλας», στην Θεσσαλονίκη.

Το ένα από τα τρία εναπομείναντα C-47, με αριθμό 92622, φέρει το όνομα «Ποσειδών» και είχε συμμετάσχει στις επιχειρήσεις της Κορέας. Στις 11 Νοεμβρίου 2006 πραγματοποιήθηκε με το «Ποσειδών» επετειακή πτήση βετεράνων της Κορέας. Από τα 88 C-47 που παρέλαβε η Πολεμική μας Αεροπορία, σχεδόν το ένα τρίτο τους διασώζονται σε διάφορες βάσεις της. Kλασικό παράδειγμα παραλλαγής/αλλοίωσης s/n στην Π.A. είναι το 49-622. Το θρυλικό αυτό Dakota πετούσε στην Kορέα ως 92-622, ενώ έχει φωτογραφηθεί και ως 92622, 49-2622. Σήμερα πετά ως 49-622. Η ιστορία του θρυλικού αεροσκάφους αναφέρεται στη συνέχεια.

 DOUGLAS C-47D SKYTRAIN/DACOTA s/n 49-2622 «ΠΟΣΕΙΔΩΝ»

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΘΡΥΛΟΥ

Κατασκευάστηκε στο εργοστάσιο της Douglas, στο Long beach της California ως skytrain C-47A-90-DL με αριθμό κατασκευής c/n 20474. Παραδόθηκε στη USAF στις 7 Ιουνίου 1944, φέροντας serial number 43-16008. Εντάχθηκε στη πτέρυγα της Αλάσκας της Διοίκησης Αεροπορικών Μεταφορών. με έδρα την Αεροπορική βάση Gote στο Great Falls της πολιτείας Μοντάνα.

 Κρίθηκε ως πλεονάζον  στις 30 Ιουνίου 1946 και στις 24 Ιουλίου 1946 εκποιήθηκε από τον οργανισμό διάθεσης πολεμικού υλικού (War Assets Administration). Στη πολιτική αεροπορία χρησιμοποιήθηκε από την εταιρία Kansas City Southern Skyways Inc.

Επανεντάχθηκε στην USAF στις 13 Ιουλίου 1949 και αποστάλθηκε για συντήρηση στην εταιρία Aviation Maintenance Corporation στο Van Nuys της Καλιφόρνιας. Εκεί, μαζί με άλλα 29 C-47 και C-47Α, περνάει από τεχνική επιθεώρηση και δίνονται στην Ελλάδα. Μετονομάζεται σε C-47-DL, με S/N 492622.

Η διαγραφή του από τη δύναμη της USAF και η εγγραφή του στην ΕΒΑ γίνεται, σύμφωνα με τα αμερικανικά αρχεία, στις 7 Οκτωβρίου 1949, ενώ σύμφωνα με τα αντίστοιχα Ελληνικά στις 17 Οκτωβρίου 1949. Εντάσσεται στην 355 Μοίρα Μεταφορών της 112 Πτέρυγας Μάχης στην Ελευσίνα.

Στις 26 Αυγούστου 1951, με κυβερνήτη το Σμηναγό Γεώργιο Λαμπρόπουλο, συγκυβερνήτη τον Ανθυποσμηναγό Σ. Κρικιγιάννη, Αεροναυτίλο τον Ανθυποσμηναγό Ι Τσαγκαράκη, Ασυρματιστή τον Β Λιάπη, μηχανικό τον Υποσμηναγό Γ Νιαρχάκο και συνοδό τον Επισμηναγό Kassoun της USAF, απογειώθηκε από την Ελευσίνα σε σχηματισμό με το C-47B KJ 989 για το αεροδρόμιο Ashyia της Ιαπωνίας. Στο Ashyia φθάνουν μετά από 16 ημέρες, στις 10 Σεπτεμβρίου 1951 και εντάχθηκε στο 13ο Σμήνος, σε αναπλήρωση των δύο μέχρι τότε απωλειών του 49-2617και του 49-2612. Το 13ο Σμήνος υπάγεται στη 21η Μοίρα μεταφορών, που αργότερα μετονομάσθηκε δε 6461η , της USAF τους περίφημους Kyushu Gypsies ( Γύφτοι της Κιουσού).

Στις 17 Σεπτεμβρίου 1951,μόλις μια εβδομάδα μετά την άφιξη του, κατά την διάρκεια απογείωσης, εκτράπηκε από το προωθημένο πεδίο προσγείωσης Κ-53 στο νησάκι Παέγκ γιόγκ Ντο, με κυβερνήτη τον Υποσμηναγό Ι Τσούλια, συγκυβερνήτη τον Ανθυποσμηναγό Κ Μαγκλίνη, ασυρματιστή τον Αρχισμηνία Ίων Χρυσολωράς, ο δεξιός τροχός βούλιαξε στην αργιλώδη επιφάνεια της παραλίας εκτράπηκε από την πορεία του και κατέληξε σε αβαθή νερά στην θάλασσα χωρίς να τραυματισθεί κανείς από τους επιβάτες και το πλήρωμα. Ο Χρυσολωράς με μακροβούτι έβαλε τις περόνες ασφάλισης των τροχών στις θέσεις τους. Χάρη στην άμεση επέμβαση δύο κληρωτών Αμερικανών του 606ουA.C.W.S (Air Control and Warning Squadron) του Σμηνίτη Jameς Clark και του Υποσμηνία Walter Henncks,που δεν δίστασαν να βουτήξουν στα παγωμένα νερά της Κίτρινης Θάλασσας και δέσανε με αλυσίδες το ουραίο τροχό. Με τρία φορτηγά των δυόμιση τόνων τράβηξαν το αεροσκάφος στη στεριά. ( Ο αντισμήναρχος Ακριβός Τσολάκης στο βιβλίο του Κορέα αναφέρει ότι εκατοντάδες Κορεάτες τράβηξαν το αεροσκάφος στη ξηρά.)  Το αεροσκάφος επισκευάστηκε πρόχειρα από κλιμάκιο Ελλήνων μηχανικών και στη συνέχει το παρέλαβε πλήρωμα της κατασκευάστριας   εταιρείας Douglas και το μετέφερε στην Αεροπορική Βάση Clark στις Φιλιππίνες για εργοστασιακή επισκευή.

Στις 15 Απριλίου 1952 παρελήφθη από Ελληνικό πλήρωμα (Σμηναγός Γ Λαμπρόπουλος κυβερνήτης , Υποσμηναγός Α Τσολάκης συγκυβερνήτης) και επανεντάχθηκε στο 13ο  Σμήνος. Ως διακριτικά στη Κορέα έφερε το γράμμα «Ε», τον αριθμό «9» και το όνομα «Ποσειδών /Neptune».

Στις 8 Μαΐου 1955, το 13ο σμήνος αναχώρησε από την Ιαπωνία και το 622 προσγειώθηκε στην Ελευσίνα στις 22 Μαΐου 1955. Μετά την επιστροφή του εντάχθηκε στην 355 Μοίρα Μεταφορών με έδρα την Ελευσίνα. Τον Ιούλιο του 1960, μαζί με το C-47Α 49-2637, εστάλη στο Κονγκό για να βοηθήσει στη διάσωση του εκεί Ελληνικού στοιχείου.

Το δεύτερο ήμισυ του ’70, εντάχθηκε στο 355.1 Σμήνος Τακτικών Μεταφορών, με έδρα το ιστορικό Σέδες της 113ΠΜ στη Θεσσαλονίκη.

Το Μάιο του 1998, συμμετέχει στη Διεθνή Αεροπορική Έκθεση στο Βερολίνο της Γερμανίας. Στις 22 Ιανουαρίου 2003 το Σμήνος μετασταθμεύει στο αεροδρόμιο της Μίκρας.

Τον Αύγουστο του ιδίου έτους απογειώνεται για την Ουγγαρία και συμμετέχει στη Διεθνή Αεροπορική Έκθεση στο Έκθεση στοkecskemet, με πτητική επίδειξη. Παίρνει το βραβείο της καλύτερης αντιπροσώπευσης ιστορικού αεροσκάφους.

Στις 11 Νοεμβρίου  2006 , ακριβώς 56 χρόνια από την ημερομηνία αναχώρησης του 13ου Σμήνους για την Ιαπωνία (11/11/1950), ο ΠΟΣΕΙΔΩΝ εκτέλεσε μια μοναδική Πτήση μνήμης. Στη πτήση αυτή επιβάτες ήσαν ο Πρόεδρος του Αμερικανικού συλλόγου ( Kyushu Gypsies Squadron Association ) Msgt Joseph L Smith και τους Έλληνες βετεράνους της Κορέας Ταξίαρχο (Ι) ε.α Αργύριο Δεβετσικιώτη και το   Σμήναρχο (Ρ) ε.α Κωνσταντίνο Γούλα μαζί με τρείς δημοσιογράφους για την αποθανάτιση της ιστορικής πτήσης.

Σήμερα 68 μετά τη πρώτη του πτήση ο ΠΟΣΕΙΔΩΝ αποτελεί το μακροβιότερο αεροσκάφος στην ιστορία της Ελληνικής Π.Α και το μοναδικό παγκοσμίως που έχει συμμετάσχει στο πόλεμο της Κορέας και εξακολουθεί να πετάει, εντεταγμένο μάλιστα σε δύναμη Πολεμικής Αεροπορίας, διατηρώντας πλήρως τις επιχειρησιακές του δυνατότητες. Έχει χαρακτηριστεί επίσημα ως ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΕΡΟΣΚΑΦΟΣ.

Τεχνικά χαρακτηριστικά